Cảng là một nơi nằm ở bờ sông, hồ hay biển có các trang thiết bị phục vụ cho việc bốc dỡ hàng hóa hoặc nơi đón hoặc đưa hành khách đi lại bằng đường thủy. Cảng bao gồm các cầu tàu ở một khu nước có độ sâu và rộng nhất định phục vụ cho tàu neo đậu hoặc cập bờ. Cảng có thể là tự nhiên hoặc nhân tạo.
Tùy theo vị trí của cảng, cảng được gọi là cảng sông hay cảng biển (hải cảng). Các cảng biển thường là cảng nước sâu phục vụ tàu vận tải lớn với tải trọng cao còn các cảng sông thường phục vụ tàu nhỏ hơn, do độ sâu luồng lạch cũng như diện tích mặt nước cảng. Theo đối tượng tàu phục vụ có thể chia thành cảng nội địa và cảng quốc tế.
Theo đối tượng hàng hóa phục vụ, cảng hàng hóa có thể được chia thành nhiều loại cảng chuyên dụng như cảng hàng rời, cảng công ten nơ, cảng nhiên liệu.
Các dịch vụ và thủ tục ở cảng gồm: dịch vụ bốc dỡ, dịch vụ bến bãi và kho bảo quản hàng hóa, dịch vụ vận chuyển trong cảng và bên ngoài cảng, thủ tục thông quan.
Việc xây dựng cảng biển là để phục vụ cho những chuyến tàu, thuyền cập cảng tiện lợi và dễ dàng trong việc bốc dỡ các loại hàng hóa.
Tại sao phải xây dựng cảng biển?
Việc xây dựng cảng biển là vấn đề quan trọng cần được tiến hành ngay tại nhiều vùng biển, bởi:
- Xây dựng các cảng tại biển sẽ thuận tiện cho các chuyến tàu thuyền đến cảng và rời cảng
- Giúp đỡ nhiều cho vấn đề bốc dỡ hàng hóa trên tàu, thuyền
- Ngoài ra, cảng biển còn thuận tiện cho mọi thuyền, tàu đón, trả khách hàng
- Cảng biển là điểm nối giữa phần giao thông đất liền và giao thông ngoài biển
- Xây dựng các cảng để làm nơi cho tàu thuyền trú trong mỗi lần gặp sự cố
Khi xây dựng các cảng tại biển ở Việt Nam, bạn cần chú ý:
- Cảng biển được xây dựng phải luôn phù hợp với các kế hoạch quy hoạch trên vùng đất biển và nhiều vấn đề quy hoạch khác đã được Nhà nước phê duyệt.
- Trường hợp xây dựng cảng biển mà gặp vấn đề trong quy hoạch đất thì chủ đầu tư phải báo cáo với Nhà nước để có biện pháp xử lý
Kết cấu hạ tầng của các cảng biển được xây dựng bao gồm:
- Các hệ thống giao thông
- Cầu cảng tại biển
- Phần nước phía trước của cảng
- Các kho, bãi,…
- Một số cơ sở về dịch vụ
- Nơi liên lạc, cung cấp nước, điện
- Nhiều công trình phụ khác
Các thiết bị nâng của cảng biển
- Cẩu chân đế thủy lực
- Cẩu bờ QC, STS
- Cẩu RTG

